Stadshart, Alphen aan den Rijn

Nieuwe woon- en winkelgebouwen passen in historie

Interview: Simone van Gemert - AWG Architecten

Alphen aan den Rijn bouwt al een paar jaar aan een nieuw Stadshart. Naast woningen zijn er een nieuw stadhuis, een theater, een flink aantal commerciële ruimtes en ondergrondse parkeervoorzieningen gerealiseerd. AWG Architecten uit Antwerpen ontwierp twee woon-winkelgebouwen (ongeveer 100 appartementen en op de begane grond winkels) aan het centrale Rijnplein.

De twee blokken, Castellum en Palatijn, hebben bewust een recht en hoekig uiterlijk, zegt architect Simone van Gemert. ‘Alphen aan den Rijn heeft een eeuwenlange geschiedenis. Dat zagen we terug in de bestaande bebouwing. Het Stadshart moet, hoewel het gloednieuw is, passen in die historie. Daarom is er wel afwisseling in de gevels, maar bescheiden. De bescheidenheid werd ook ingegeven door het feit dat vooral stadhuis en theater als publieke gebouwen een opvallende plaats moesten innemen. Ons ontwerp maakt dat mogelijk.’

Bijzondere trekjes

Castellum en Palatijn sluiten naadloos aan op de visie van AWG Architecten: kwalitatief hoogstaand wonen, gerealiseerd met duurzame materialen en op basis van een goede ruwbouw met hoge verdiepingen en grote overspanningen. ‘Het gaat ons om een gebouw dat zijn waarde behoudt. Onze blokken moeten bewoners vrijheid in indeling bieden en over honderd jaar nog in de omgeving passen’, aldus van Gemert. ‘Hopelijk hechten de inwoners zich aan dit stukje stad.’

Ondanks hun bescheidenheid ontdekt de beschouwende kijker bijzondere trekjes aan de woonblokken. Zo heeft Castellum natte voeten: het metselwerk verdwijnt in het water van het in ere herstelde omloopkanaal dat van oudsher in de Alphense binnenstad lag. Aan de kant van het Rijnplein is het gebouw volledig met natuursteen bekleed, waarmee ook de toegang tot de daar gerealiseerde commerciële ruimten een bijzondere uitstraling krijgt.

Geen achterkant

En dan zijn er nog verrassingen áchter de gevels. ‘In beide gebouwen beschikken de bewoners over een mooi binnenplein’, weet Simone van Gemert. ‘Zo konden we de appartementen tweezijdig oriënteren; zowel de straat- als de pleinkant zouden de voorkant kunnen zijn. In onze ontwerpen proberen we zo min mogelijk ‘achterkant’ te creëren. Daarom hebben alle commerciële ruimten een inpandige expeditie, waardoor er geen naar achterafstraatje ontstaat.’

Om te zorgen dat bewoners veel ruimte ervaren en om de lichtinval in de gebouwen te waarborgen, koos AWG voor verdiepingshoge ramen en deuren. ‘De Nederlandse regelgeving maakt het vrijwel onmogelijk verdiepingshoge houten vensters toe te passen, terwijl die wel passen in de bouwstijl. Metaglas maakt de Methermo ramen wél verdiepingshoog en in aluminium stijlen die de uitstraling ten goede komen.’ Het resultaat: prachtige blokken.