Park wordt concertzaal

door mega-schuifdeuren

Interview: Ralph van Mameren - van Dongen-Koschuch Architects and Planners

De parkdeuren van vijf bij acht meter elk, zijn niet de enige onderscheidende kwaliteit van het winnende ontwerp. Van Dongen-Koschuch creëerde een ijle nieuwbouw. Slank, transparant, minimalistisch en één geheel vormend met het park. De zeventien meter hoge zaal is daartoe bekleed met speciaal ontwikkelde keramische lamellen in verschillende natuurlijke kleurnuances. De kenmerkende, bijna vijf meter hoge, glazen plint geeft concertbezoekers het gevoel in het park te lopen en biedt parkbezoekers uitnodigend zicht op de activiteiten binnen.

Klassiek en pop

‘De lage grondwaterstand in Arnhem vormt het geheim van de slanke nieuwbouw’, legt projectarchitect Ralph van Mameren uit. ‘Alle niet-publieke ruimtes zoals kleedkamers, techniekruimtes, keukens en opslag zijn samengebracht onder het maaiveld. Daardoor konden alle bovengrondse publieke ruimtes hoogwaardig worden afgewerkt. De nieuwe zaal telt 1.000 zitplaatsen en is echt multifunctioneel. Vloer en podium zijn in hoogte en hellingshoek hydraulisch instelbaar en de akoestiek is variabel door uitschuifbare akoestische panelen, weggewerkt in de wanden. Dit maakt de concertzaal geschikt voor zowel klassiek, pop als andere toepassingen. De binnenhoogte van zeventien meter levert het volume - 15.000 m3 - dat bepalend is voor de geweldige akoestiek.’

De nieuwe concertzaal voelt comfortabel aan. Het enorm raam brengt daglicht tot de achterste stoelen. Zowel de schuifdeuren als het raam moeten de muziek binnenhouden en het omgevingsgeluid buiten. Raam en deuren zijn als dubbele constructie uitgevoerd met daartussen een luchtspouw. De grotendeels glazen achtergevel levert zodoende een door Peutz geteste geluidsreductie van 58 dB. Alle glas, inclusief dat van de glazen plint, is vanwege de dikte van vijf centimeter uitgevoerd in extra helder.

De artiestenfoyer die twintig jaar geleden is aangebouwd, wordt gesloopt. Hierdoor kan de oostgevel op basis van de oorspronkelijke tekeningen uit 1881 worden gereconstrueerd, inclusief de vijf hoge vensters. De hervonden grandeur van de oudbouw en de helderheid van het nieuwe paviljoen worden met elkaar verbonden door een glazen entree en foyer met loopbrug. De ingang krijgt een herkenbaar uiterlijk door 4 schuifdeuren van één bij vijf meter. Ook van glas.

Honderd jaar

Voor Ralph van Mameren is Metaglas als partner bij de renovatie en nieuwbouw een goede keuze gebleken. ‘Al in de ontwerpfase werd er vanuit Tiel constructief meegedacht en kon het plan binnen budget uitgeëngineerd worden.

Onze ontwerpdetails verschillen dan ook nauwelijks van wat nu gebouwd wordt. De kennis en kunde van Metaglas en de ‘lean’-aanpak van bouwer Mertens vervolmaken ons idee. Begin 2018 beschikt Arnhem over een iconische concerthal die weer honderd jaar mee kan.’

‘De grootste uitdaging vormde de geluidwering van de zuidgevel. Zeker met een schuifpui van zestien meter.’ Aan het woord is Waldo Duin van Metaglas. ‘We proberen altijd naar de functionele essentie van onze basisproducten – glas en metaal – te kijken. Hou het simpel en denk in oplossingen. Vandaar dat we de geleidingsprofielen van de schuifdeuren hebben doorgetrokken in de rest van de gevel. Alle structureel verlijmde panelen van de glazen plint zijn boven en onder in deze profielen gemonteerd. Zodoende heb je uitsluitend een onder- en bovendetail nodig voor álle glasplaatsingen. Dit vereenvoudigt het ontwerpproces en de montage. Deze besparing biedt de architect nieuwe kansen. Ook de schuifdeuren vormen door de grootte een uitdaging. Onze engineers hebben daarvoor een slim systeem met getande metaalplaten, lagers en wielen ontwikkeld.’

Het ontwerp